Đúng như nhận định của Tiến sĩ Lê Nhật Ký trong bài viết Phạm Hổ - Thơ viết cho nhi đồng, một nét riêng độc đáo trong nghệ thuật trữ tình Phạm Hổ là chủ đề tình bạn. Đây là chủ đề nổi bật và quan trọng trong toàn bộ sáng cho trẻ em Phạm Hổ nói chung, trong thơ thiếu nhi của ông nói riêng.

          1. Dễ nhận thấy, tình bạn là chủ đề phổ biến trong văn học thiếu nhi. Bởi cùng với tình cảm gia đình, tình bạn là thứ tình cảm gần gũi, thân thương nhất của trẻ. Trẻ con là lứa tuổi luôn khát khao, cần đến tình cảm này. Phạm Hổ nắm bắt được đặc điểm tâm lí lứa tuổi trên nên ông rất quan tâm và viết nhiều về chủ đề tình bạn. Chính nhà thơ đã có lần thừa nhận: “Tôi đặc biệt chú ý đến tình bạn trong đời sống con người. Trong hơn 10 tập thơ viết cho các em, đã có 6 tập”. Tình bạn vì thế trở thành chủ đề xuyên suốt, thành công trong thơ viết cho thiếu nhi của ông, bên cạnh một chủ đề khác cũng rất thành công là tình mẫu tử.

          2. Đọc thơ thiếu nhi Phạm Hổ, dễ nhận thấy “cảm hứng tình bạn như một dòng chảy tuôn trào mang những hạt phù sa màu mỡ vào cánh đồng thơ” của ông (Lê Nhật Ký). Thể hiện cảm hứng này, nhà thơ hướng chủ ý nghệ thuật của mình vào việc xây dựng chủ đề tình bạn trong các sáng tác. Chủ ý nghệ thuật này được thể hiện ngay ở nhan đề nhiều tập thơ, bài thơ. Dấu hiệu dễ nhận biết nhất là nhà thơ thường xuyên sử dụng các từ “bạn”, “người bạn” để đặt tên cho các tác phẩm: Những người bạn lặng lẽ, Những người bạn ồn ào, Bạn trong vườn, Chú bò tìm bạn,… Một dấu hiệu nữa ở nhan đề là việc nhà thơ thường xuyên sử dụng cấu trúc A và B làm tên gọi của bài thơ, như ở các tác phẩm Rong và cá, Hoa và bướm, Ngỗng và vịt, Mèo và tro bếp... Trong cấu trúc này, A và B vừa bình đẳng về chức năng ngữ pháp vừa có mối liên hệ gần gũi, do đó, dễ gợi lên tiền giả định A và B là bạn của nhau. Thực tế là, hầu hết những tác phẩm có nhan đề theo cấu trúc này đều là những tác phẩm viết về chủ đề tình bạn.

          3. Không chỉ được thể hiện trực tiếp ở nhan đề, khi đi vào văn bản thơ, người đọc sẽ dễ nhận thấy, “cảm hứng tình bạn xuyên thấm ở hầu hết mọi bài thơ, tập thơ” (Lê Nhật Ký) viết cho thiếu nhi của Phạm Hổ. Đọc thơ ông, chúng ta sẽ không khó nhận ra sau mỗi điều được nói tới, bao giờ “nhà thơ của các em” cũng gợi lên một câu chuyện tình bạn. Đó là những câu chuyện nhẹ nhàng, đáng yêu, ngộ nghĩnh, gần gũi với thế giới trẻ thơ mà mỗi khi tiếp xúc, trẻ dễ nhận ra có mình trong đó. Nội dung của chủ đề tình bạn trong thơ viết cho trẻ em của Phạm Hổ trước hết thể hiện ở những câu chuyện này.

Vui lòng mua gói download để tải toàn bộ tài liệu